صدراعظمی اولاف شولتس و تغییرات احتمالی در آلمان؛ گفتگو با مشاور علمی بوندستاگ

germany new chancelor
germany new chancelor Copyright AP Photo
نگارش از نیما قدکپور
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

آرش سرکوهی، مشاور علمی پارلمان آلمان معتقد است که به دلیل به قدرت رسیدن نخستین دولت با سه حزب ائتلافی دست کم در ماه‌های اول شاهد تغییرات بنیادین و کلی نسبت به دوران آنگلا مرکل نخواهیم بود.

آگهی

اولاف شولتس، جانشین محبوب‌ترین صدراعظم آلمان پس از فروپاشی دیوار برلین شده است. شولتس یکی از مهم‌ترین اعضای حزب سوسیال دموکرات آلمان، وزیر پیشین دارايی در ۶۳ سالگی تصدی دولتی ائتلافی را بر عهده خواهد داشت که برخی آنرا شکننده می دانند و برخی دیگر می‌گویند که می‌تواند در چهار سال آینده همان راه پرثباتی را برود که آنگلا مرکل در ۱۶ سال گذشته پایه‌های آن را ریخت.

اما تا چه اندازه سیاست های آلمان با صدراعظمی از جناح رقیب آنگلا مرکل تغییر خواهد کرد؟ برای پاسخ به این پرسش با آرش سرکوهی، مشاور علمی بوندستاگ، پارلمان آلمان گفتگو کردیم.

آقای سرکوهی معتقد است که برای تحلیل صحنه سیاسی آلمان لازم است به یک نکته تاریخی توجه کنیم: «دولت های ائتلافی».

وی می گوید: «در آلمان همواره یک دولت ائتلافی بر سر کار است و به هیچ وجه سیستمی چون آنچه در فرانسه و یا ایران و مثلا آمریکا رخ می دهد در آلمان اتفاق نمی افتد. دلیل اصلی آن سیستم انتخاباتی این کشور است که معمولا، دست کم در ۶۰ سال اخیر، یک حزب نمی تواند بیش از ۵۰ درصد آرا را از آن خود کند. این سیستم و ساختار فدرالی که از لحاظ تاریخی در آلمان وجود دارد باعث می شود که حزبی که به قدرت می رسد همیشه باید تعادلی با اپوزسیون و احزاب دیگر ائتلافی برقرار کند.»

حضور سه حزب در دولت ائتلافی؛‌ اولین بار در تاریخ آلمان

مشاور بوندستاگ معتقد است که هر چند ائتلاف کنونی می تواند شکننده باشد اما دلیلی وجود ندارد که در ماه های آینده براحتی از هم بپاشد.

آرش سرکوهی می گوید: «آلمان تاکنون تجربه ائتلاف با سه حزب را نداشته است. معمولا ائتلاف‌ها دو حزبی بودند. در قدیم بیشتر ائتلاف‌ها بین دو حزب معمولا متحد بود. در سال های اخیر اما ائتلاف بین دو حزب رقیب سوسیال دموکرات ها و دموکرات مسیحی ها رخ داد. ائتلاف بزرگ. تجربه ای جالب که البته در نهایت در برخی از موارد به بن بست می خورد. باید در چهار سال آینده دید که چه اتفاقی در این زمینه می افتد. کدام حزب می تواند بیش از دو حزب دیگر نظرات و سیاست هایش را تحمیل کند. در واقع کاملا بستگی دارد که در جامعه چه اتفاقی می افتد. مثل مساله انرژی هسته ای که مرکل و حزبش طرفدار انرژی هسته ای بودند اما پس از ماجرای فوکوشیما و فشار افکار عمومی تصمیم گرفتند تا سیاست دیگری در پیش بگیرند. ائتلاف کنونی شکننده است اما بعید است که براحتی فرو بریزد.»

آیا با آمدن اولاف شولتس سیاست های اقتصادی این ابرقدرت اروپا تغییر پیدا خواهد کرد؟

آرش سرکوهی معتقد است که «نتیجه تعامل سه حزب ائتلافی، نتیجه ای جز ادامه سیاست‌های انگلا مرکل در اقتصاد»‌ نخواهد داشت.

مشاور علمی پارلمان آلمان می گوید: «بر اساس قراردادی که این سه حزب از برنامه چهار ساله خود ارائه داده‌اند می بینیم که در زمینه اقتصادی با سیاست های چپ اقتصادی پیشرو مواجه نخواهیم بود.»

با این حال به نظر می رسد دو حزب چپ حاضر در دولت، سوسیال دموکرات ها و سبزها بدلیل اصول سیاسی و شعارهایی که در زمان تبلیغات انتخاباتی داده اند دست به برخی از اصلاحات بزنند. همانطور که آرش سرکوهی می گوید:‌ «به عنوان مثال حقوق پایه اضافه خواهد شد و از ۹ یورو به ۱۲ یورو می رسد این قولی است که حزب سوسیال دموکرات داده بود. حقوق بازنشسته‌ها کم نخواهد شد.»

همزمان برخی از شعارها بدلیل مخالفت «لیبرال دموکرات» ها هیچ گاه عملی نخواهند شد، «از جمله اینکه آنگونه که سبزها و سوسیال دموکرات‌های درباره افزایش مالیات ثروتمندان قول داده بودند، اتفاقی صورت نمی گیرد چرا که لیبرال دموکرات ها با این اصلاحات موافقت نکرده اند. بنابراین در زمینه اقتصادی تغییرات عمده های را شاهد نخواهیم بود هر چند شاهد تغییرات جزئی خواهیم بود.»

اصلاحات در سیاست خارجی

بخش مهمی از انتقادات احزاب مخالف در زمان صدراعظمی آنگلا مرکل، استراتژی وزرای خارجه در قبال روسیه و چین در سال‌های اخیر بود. وزیر جدید خارجه که عضو سبزهای آلمان است اعلام کرد که آلمان سیاست در قبال روسیه و چین را اصلاح خواهد کرد. با این حال آرش سرکوهی می‌گوید به دلیل وجود یک دولت ائتلافی تغییرات در بخش سیاست خارجی هم دست کم در ماه‌های اولیه بسیار بعید به نظر می‌رسد. وی معتقد است در سیاست خارجی بی تردید یک حزب نمی تواند سیاست هایش را پیش ببرد. وی می گوید: «همچنین فراموش نکنیم یک نهادهایی هستند که حتی با وجود تغییر کامل دولت مثلا در آمریکا هم به اندازه ای قدرت دارند که سیاست‌های خارجی بطور کلی تغییر پیدا نمی کنند. در واقع به جز راست های افراطی و شاید کمی حزب چپ دی لینکه بقیه احزاب در آلمان یک اجماع کلی در موضوعات محوری سیاست خارجی این کشوردارند.»

وی می‌افزاید: «با حضور شولتس در مقام صدراعظمی شاهد تقویت اتحادیه اروپا و خصوصا رابطه آلمان و فرانسه خواهیم بود. حتی در قرارداد دولت ائتلافی که هفته پیش منتشر شده ذکر شده است که هدف غايی سه حزب این است که اتحادیه اروپا یک قانون اساسی مشترک داشته باشد. در زمینه پناهجویان و پذیرش مهاجران هم بی تردید دولت ائتلافی کنونی پیشرو تر از دولت ها گذشته آنگلا مرکل خواهد بود. چرا که راست های سنتی، دموکرات مسیحی ها، دیگر در قدرت نیستند و لیبرال دموکرات ها که حزب راست به شمار می آیند در زمینه پناهجویان نگاه مثبت تری دارند.»

سیاست های سختگیرانه آلمان در قبال چین

به گفته مشاور علمی بوندستاگ با مروری بر قرارداد تازه ای که سه حزب ائتلافی دولت امضا کرده اند می بینیم که «در قبال چین یک نگاه سختگیرانه تری پی گرفتند. آنها نوشته اند که چین یک رقیب برای آلمان است. با این حال، تدابیر خاصی البته در نظر نگرفته اند.»

آرش سرکوهی همچنین می گوید: «در برابر روسیه، خوب از لحاظ سنتی سوسیال دموکرات ها همواره طرفدار تعامل با روسیه بوده اند. نگاهی صلح آمیز به روسیه. البته رفتار پوتین در هفته ها و ماه های آینده کاملا تاثیرگذار خواهد بود و تفاوتی نمی کند سبزها و یا سوسیال دموکرات ها تصدی وزارت خارجه را برعهده داشته باشند.»

البته نباید فراموش کرد که وزیر خارجه جدید آلمان اعلام کرده که به مسائل حقوق بشری و فمینیسم توجه بیشتری خواهد کرد. با این حال قبلا هم دیده ایم که سبزها عهده دار وزارت خارجه بوده اند، در زمان یوشکا فیشر، اما در عمل هیچگاه حرف های حقوق بشری و زیبای آن زمان عملی نشدند.» آقای سرکوهی می گوید که در دولت جدید در برخی زمینه ها «سیاست‌های مترقی‌تری» اجرا خواهد کرد مانند حقوق اقلیت‌ها، حقوق زنان، قوانین مهاجرتی و تابعیت.

نگاهی به انتخابات فرانسه

آلمان و فرانسه از مهم‌ترین متحدان اروپایی پس از جنگ دوم جهانی هستند. رهبران پیشین دو کشور تاثیر بسزایی در تشکیل اتحادیه اروپا در قرن بیستم داشته اند، به همین دلیل همواره تغییرات در ساختار سیاسی هر دو کشور برای کشور همسایه اهمیت زیادی داشته است. اولاف شولتس در حالی به قدرت می رسد که انتخابات ریاست جمهوری فرانسه درماه آوریل، کمتر از ۴ ماه دیگر، امکان دارد ساختار سیاسی در این کشوررا تغییر دهد. این درحالی است که صدراعظم جدید در اولین سفر رسمی خود این هفته با امانوئل ماکرون دیدار خواهد کرد.

آرش سرکوهی می گوید:‌ «در آلمان نگرانی های زیادی نسبت به آینده سیاسی فرانسه وجود دارد. نگرانی ها از اینکه شاید راست های افراطی در انتخابات آوریل آینده به قدرت برسند. البته همزمان صدراعظم جدید و کابینه سعی خواهند کرد تا به هیچ وجه در باره انتخابات پیش رو در فرانسه مداخله و یا اظهارنظری نکنند تا شاید به نظر برسد که می خواهند در سیاست داخلی فرانسه ورود کنند و تاریخ نشان داده است که این موضوع می تواند به نفع راست های افراطی تمام شود.»

شباهت های شولتس به مرکل، عامل نجات او

«اولاف شولتس نه کاریزم و نه حتی محبوبیت آنگلا مرکل را دارد.» آنطور که آرش سرکوهی می گوید: «اولاف شولتس جانشین صدراعظمی شده است که فرای حزب متبوعش، حتی میان برخی از چپ ها نیز محبوب بود. در اتحادیه اروپا بسیار محبوب بود.»‌ با این حال این مشاور بوندستاگ معتقد است که با توجه به شباهت های رفتاری میان دو رهبر امکان دارد که صدراعظم جدید نیز در راه خود موفق باشد.

آگهی

او می گوید: «شولتس کسی نخواهد بود که باعث دو قطبی شدن صحنه سیاسی آلمان شود و همان راه خانم مرکل را طی خواهد کرد. اولاف شولتس اهل تعامل است. شولتس از لحاظ کاراکتر بی تردید مسیر میانه را پیش خواهد گرفت. همچنین او به عنوان وزیر دارایی آنگلا مرکل نشان داد که در بحبوحه کرونا می تواند ثبات را به کشور بازگرداند و اجازه فروپاشی اقتصادی ندهد.»

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

وزیر دفاع آلمان استعفا کرد

ائتلاف احزاب آلمان؛ اولاف شولتس کی رسما جانشین مرکلِ صدراعظم می‌شود؟

اوج دوباره راست افراطی در آلمان چگونه رخ داد؟