هیچ قدرتی در افغانستان نمی‌تواند با ممانعت از آموزش، ذهن نیمی از جمعیت افغانستان که زنان هستند را کنترل بکند. تقاضا و مبارزه ما برای آموزش باکیفیت و برابری جنسیتی برای همه شهروندان در افغانستان ادامه خواهد داشت. رویای بزرگی که دختران افغانستان برای آینده دارند در جهان‌بینی کوچک طالبان نمیگنجد.
آگهیاز زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان بحث بازگشایی مکاتب برای تمام دختران به یکی از مهمترین دغدغه‌های سازمان‌‌های حقوق بشری تبدیل شده است. اما طالبان پس از کش و قوس فراوان روز گذشته به دختران صنف ششم به بالا اجازه حضور در مدارس را ندادند.
ناهید فرید، نماینده پیشین پارلمان افغانستان در گفت‌وگوی اختصاصی با یورونیوز معتقد است که طالبان به سه دلیل مانع حضور دختران در مدارس شده است. وی درباره حجاب که طالبان یکی از دلایل منع دختران برای حضور در مدارس نامیده است، آن را «یک بهانه» توصیف می‌کند.
وی تاکید می‌کند: « موضوع اصلی این است که طالبان به دنبال کنترل فکر و اندیشه زنان هستند.»
خانم فرید که با وجود سن کم در سه دوره نماینده مردم ولایت هرات در پارلمان افغانستان بود با خوش‌بینی می‌گوید که مبارزه زنان نتیجه خواهد داشت: « من به مبارزه هدفمند زنان افغانستان و رسیدن به برابری و آزادی باور دارم.»
متن کامل این گفت‌وگو پیش روی شماست:
یورونیوز: گزارش‌هایی که روز دوشنبه منتشر شد حکایت از بازگشایی همه مکاتب در روز چهارشنبه داشت. اما ظاهرا طالبان به وعده‌شان عمل نکردند. چرا؟
ناهید فرید: در خصوص اینکه چرا طالبان به وعده خود در مورد بازگشایی مکاتب عمل نکردند، بله متاسفانه امروز۱۸۳ روز از ممنوعیت تحصیل دختران در افغانستان می‌گذرد و در شروع سال تعلیمی، ما در چنین روزی در برنامه زنگ مکتب شرکت می‌کردیم و من به چشمان دخترانی نگاه می‌کردم که رویاهایی به بزرگی جهان برای خود ترسیم کرده بودند وفکر اینکه این رویاها امروز اسیر جهالت طالبان است واقعا روان من را می آزارد.
قاعدتا طالبان به ۳ دلیل این تصمیم خود را انکار کردند. اول اینکه طالبان از زنان تحصیل کرده می‌ترسد. شما فکر کنید طالبانی که در مقابل ناتو و آمریکا اعلان پیروزی کردند، از تظاهرات دختران ترسیدند، آنها را سرکوب کردند. چون زنان توانا سمبل پیشرفت جامعه هستند. جامعه پیشرفته هم هیچگاه تسلط گروه بدوی و جاهلی مثل طالبان را نخواهد پذیرفت. پس می‌خواهند با این حربه و با این ابزار جلوی پیشرفت جامعه را بگیرند.
دلیل دوم این است که فراموش نکنیم خانه‌نشین کردن زنان و دختران برای ۲۰ سال برای جنگجوهای تندروی طالبان انگیزه داد تا خود را تا دروازه مکاتب دخترانه انتحار بکند. ترس رهبری طالبان از اینکه با این تصمیم شاید اعتماد جنگجوهای خود را از دست بدهد آنها را مایل به پیوستن به گروه‌های تندروی دیگر بکند باعث شد که این تصمیم را عملی نکند.
دلیل سوم طالبان رویای حکومت‌داری خوب ندارند. طالبان به جنگجوی بیشتر نیاز دارند برای اهداف و اجنداهای (برنامه‌های) آینده خود برای حمله به اهداف منطقه‌ای و جهانی که دارند. تحصیل دختران، آینده روشن برای افغانستان یکی از بی ارزش‌ترین اجنداهای طالبان است. باورم این است که این ۳ دلیل، دلایل عمده برای عدم بازگشایی مکاتب دخترانه است.
یورونیوز: هدف طالبان از گره زدن مساله مکاتب با بحث حجاب چیست؛ آنان با این کار به دنبال چه هستند؟ آیا این کار برای طالبان می تواند امتیازاتی به دنبال داشته باشد و یا اینکه آنها اساسا به دنبال امتیازگیری با چنین حرکت هایی هستند؛ اگر پاسخ بله است، آیا موفق خواهند شد.
ناهید فرید: قاعدتا سوال بزرگ اینجا هست که چرا دو پدیده حجاب و آموزش را طالبان به هم پیوند می‌دهند. اساسا طالبان بدنبال اعمال خشونت ساختاری علیه زنان و دختران افغانستان هستند. طالبان درحالی یک تفسیر کاملا دگم و ایدئولوژیک بنیادگرایانه را در مورد حجاب مطرح می‌کنند که مکاتب دخترانه ما جداگانه هستند، اساتید ما خانم هستند و همگی با حجاب‌اند. بیشتر از ۹۹ درصد جمعیت افغانستان مسلمان هستند، پایبند به ارزشهای دینی و اسلامی هستند. پس بحث ظاهر کاملا بهانه است. موضوع اصلی این است که طالبان بدنبال کنترل فکر و اندیشه زنان هستند. ممنوعیت آموزش یک واکنش هست که طالبان به پتانسیل تحول‌آفرینی زنان افغانستان بعنوان یک نیرو برای تغییر آینده افغانستان نشان می‌دهند. دلیل اصلی این است که این دو پدیده حجاب و آموزش را به‌هم پیوند می‌دهند.
یورونیوز: مشکل طالبان با نوروز چیست؟ آنها با شادی مشکل دارند یا اینکه از همگرایی و اجماع مردم می ترسند؛ به عبارت دیگر آیا نوروز برای این گروه خطر محسوب می شود یا اینکه با همه این کارها به دنبال نشان دادن اقتدار خود به قدرت های بیرونی و شهروندان در داخل هستند.
ناهید فرید: قاعدتا نوروزستیزی طالبان پدیده تازه‌ای نیست. تکرار رویه سابقشان است. طالبان بزرگداشت نوروز را یک بدعت دینی می‌دانند. باورم این است که رویکرد طالبان یک انکار فرهنگی آشکار با واقعیت‌های تاریخی افغانستان است. چون نوروز ریشه در تاریخ و فرهنگ ما در ارزشهای تمدنی ما دارد. یکی از دیرینه‌ترین و خجسته‌ترین جشن‌های باستانی مردم افغانستان است و یک پدیده کاملا اجتماعی را طالبان سبقه عقیدتی و دینی می‌دهند. با این کار چند هدف را دنبال می‌کنند.
هدف اول اینکه این گروه اساسا با شادی و سرور و شعف مردم مشکل دارند. چون وقتی جامعه احساس شادی و شعف کرد، افراط‌گرایان و بنیادگرایان احساس خطر می‌کنند. چون زمینه مساعد می‌شود برای انرژی گرفتن جامعه، برای انسجام جامعه برای اینکه جامعه حقوق خودش را مطالبه کند و قاعدتا طالبان از این طریق به بهانه سرکوب نوروز می‌خواهند جامعه را سرکوب بکنند. علاوه براین موضوع طالبان از همین طریق بدنبال به کرسی نشاندن اقتدار خود هم هستند. آنها برای خود می‌خواهند ازبین جامعه محافظه‌کار و بنیادگرای افغانستان هواخواه جدید هم جذب بکنند. اما نوروز جشنی است که هیچگاه از حافظه تاریخی مردم افغانستان پاک نخواهد شد.
یورونیوز: به عنوان سوال آخر آیا افق روشنی با توجه به عملکرد طالبان پیش روی افغانستان می بینید؟ اگر به آینده امیدوار هستید؛ چه کسانی باید این امید را به یقین مبدل کنند. رهبران گریخته؛ جبهه مقاومت؛ زنان و فعالان مدنی و یا تغییر رویکرد غرب در قبال افغانستان در پایان اگر مطلب و یا مساله ای وجود دارد که من به آن اشاره نکرده ام، خوشحال می شوم تا به آن اشاره کنید.
ناهید فرید: در خصوص اینکه آیا این مبارزه نتیجه خواهد داشت. بله من به مبارزه هدفمند زنان افغانستان و رسیدن به برابری و آزادی باور دارم. ببینید ما از افغانستان صحبت می‌کنیم . از جغرافیایی که دختران از رفتن به مکتب منع می‌شوند. زنان نمی‌توانند بدون مردان سفر کنند. زنان معترض ناپدید می‌شوند. دختران در جامعه آپارتاید جنسیتی به معنای واقعی کلمه زندگی می‌کنند. جنایاتی مثل ضرب و شتم و اعدام در ملأ عام اتفاق می‌افتد. اما در همین جامعه زنان و دختران چشم خود را هرروز باز می‌کنند و به خود قول می‌دهند که از ارزشهای خود عقب ننشینند. ارزش‌هایشان قابل مذاکره نیست. ارزش‌هایی مثل برابری و عدالتی. ارزش‌هایی هست که می‌خواهند به خاطرش نه تنها که مبارزه کنند حتی بمیرند. چنین قربانی بزرگی بدهند. این مبارزه هدفمند حتما به نتیجه خواهد رسید. ما با جمع کثیری از عدالتخواهان و در گستره جهانی ، این نبرد را تا آخرین لحظه و تا آخرین روزبرای عدالت و برابری و رسیدن به یک سیستم آموزشی برابر، حق دسترسی مردم به حقوق اساسی‌شان در افغانستان ادامه می‌دهیم.
ببینید فراموش نکنید هیچ قدرتی در افغانستان نمی‌تواند با ممانعت از آموزش، ذهن نیمی از جمعیت افغانستان که زنان هستند را کنترل بکند. تقاضا و مبارزه ما برای آموزش باکیفیت و معیاری وعادلانه و برابری جنسیتی برای همه شهروندان در افغانستان ادامه خواهد داشت. رویای بزرگی که دختران افغانستان برای آینده دارند در جهان‌بینی کوچک طالبان نمیگنجد. دختران افغانستان درس می‌خوانند، درس خواهند خواند و این مبارزه به ثمر خواهد نشست.
آگهی