در حالی که گروسی نگران «هفتهها» بیخبری از عملکرد هستهای ایران است، تهران میگوید از ایالات متحده ضمانتهایی میخواهد تا در صورت احیای برجام، منافع اقتصادیاش تضمین شود.
رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داد که برنامه هستهای ایران «در حال پیشرفت است» و آژانس نیز «نظارت بسیار محدودی» روی آنچه چیزی دارد که در حال رخ دادن است.
آقای گروسی در مصاحبهای با روزنامه اسپانیایی «ال پايیس» که روز جمعه منتشر شد، اعلام کرد: «حدوداً پنج هفته است که من نظارت بسیار محدودی دارم و با توجه به پیشرفت برنامه هستهای ایران، اگر توافقی نیز حاصل شود، بازسازی پازل مربوط به کل دورۀ کوریِ اجباری، برای من بسیار دشوار خواهد بود.»
به گفتۀ او اگرچه آگاهی از آنچه در دوران حذف سیستمهای نظارتی روی داده، غیرممکن نیست اما «یک کار بسیار پیچیده است و شاید برای انجام آن به برخی توافقات خاص نیاز باشد».
آقای گروسی که به مادرید سفر کرده بود، با اشاره به «هفتهها» بیخبری از عملکرد هستهای ایران و نگرانیهایی که در این زمینه دارد، افزود: «آژانس باید پایگاه دادههایش را بازسازی کند و بدون چنین کاری، هر توافقی مبنایی بسیار شکننده خواهد داشت. زیرا اگر ما ندانیم چه چیزی در آنجا وجود دارد، چگونه میتوانیم تعیین کنیم که چه مقدار ماده باید صادر شود و فعالیت چه تعداد سانتریفیوژ باید متوقف شود.»
پیش از این در ماه ژوئن و پس از آنکه ایران حذف تمام تجهیزات نظارتی آژانس را که بر اساس توافق هستهای سال ۲۰۱۵ نصب شده بود آغاز کرد، گروسی اعلام داشت این کار تهران «ضربه مهلکی» به شانس احیای برجام وارد میکند.
اصرار ایران بر داشتن ضمانتهای اقتصادی در قبال پایبندی به برجام
یک روز پیش از انتشار سخنان رافائل گروسی، ایران بار دیگر اعلام کرده بود که از ایالات متحده ضمانتهایی میخواهد تا در صورت احیای برجام، منافع اقتصادی تهران تضمین شود.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران پنجشنبه شب در گفتگو با «شبکه خبر» صدا و سیمای جمهوری اسلامی اعلام کرد: «ما الان در نقطهای هستیم که متن آمادهای در مقابل ماست که در بیش از ۹۵ الی۹۶ درصد محتوا با همه طرفها اتفاق نظر داریم، ولی در این متن همچنان یک نقص مهم وجود دارد و اینکه ما باید از مزایای کامل اقتصادی توافق برخودار شویم. .... برای برخوردار شدن از مزایای کامل اقتصادی برجام، آمریکاییها باید تعهدات و تضمینهایی را بپذیرند.»
به گزارش خبرگزاری فارس، آقای امیرعبداللهیان در ادامه گفت: «هنوز آمریکاییها ما را مطمئن نکردند که میتوانیم از منافع کامل اقتصادی برجام برخوردار شویم. این برخوردار بودن شاخصهایی دارد که در حال تبادل پیامها و گفتگوها با اتحادیه اروپا و غیرمستقیم با آمریکا هستیم تا شاخصهای مورد نظر ما بصورت ملموس و دقیق روی کاغذ بیاید و بتوانیم اعلام کنیم که در نقطه خوب توافق قرار داریم.»
او تاکید کرد که ایالات متحده باید با پایبندی به برخی تعهدات و تضمینها موافقت کند تا ایران «از یک روزنه دو بار گزیده» نشود.
دور جدید مذاکرات ایران و قدرتهای بزرگ از آوریل ۲۰۲۱ میلادی تحت حمایت اتحادیه اروپا آغاز شده است؛ با این امید که امکان بازگشت آمریکا به توافق هستهای ۲۰۱۵ را فراهم و ایران را برای حفظ امنیت جهانی، بار دیگر به تعهدات هستهای خود پایبند کند.
در پایان ژوئن نیز قطر میزبان مذاکرات غیرمستقیمی میان ایران و آمریکا برای حل و فصل اختلافاتشان بود، اما این مذاکرات دو روزه بدون هیچ دستاوردی متوقف شد.
وزیر خارجه ایران که کشورش پس از تصمیم دونالد ترامپ برای خروج از برجام، بار دیگر هدف تحریمهای سنگین ایالات متحده قرار گرفته، در ادامۀ گفتگوی تلویزیونیِ شب گذشته اعلام کرد اگرچه «برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار جدی هستیم» اما «توافق را به هر قیمت و هر توافقی را نمیخواهیم».
این سخنان در حالی بیان شده که روز پنجشنبه ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد به نظر نمیرسد ایران تصمیمات سیاسی لازم برای بازگشت به برجام را گرفته باشد و اینکه دستکم تا کنون نشانهای از سوی ایران مبنی بر تلاش برای دستیابی به یک توافق دیده نمیشود.
در واکنش به این سخنان، همتای ایرانی او یعنی ناصر کنعانی روز جمعه «بلاتکلیفی» آمریکا را «مانع اصلی» رسیدن به توافق خواند.