روایت تجاری ۲ دهه مناقشه هسته‌ای؛ آغاز رشد صادرات ایران و اروپا مانند ماه‌های پیش از برجام

پرچم ایران و اتحادیه اروپا
پرچم ایران و اتحادیه اروپا Copyright CANVA
نگارش از Ali Shamdanihagh
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

همزمان با «منطقی» توصیف کردن پاسخ ایران به طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا از سوی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که موجب افزایش بیش از پیش خوش‌بینی‌ها نسبت به احیای برجام شده، گزارش اداره آمار کمیسیون اتحادیه اروپا از آغاز روند صعودی تجارت ایران و اعضای این اتحادیه حکایت دارد.

آگهی

همزمان با «منطقی» توصیف کردن پاسخ ایران به طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا از سوی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که موجب افزایش بیش از پیش خوش‌بینی‌ها نسبت به احیای برجام شده، گزارش اداره آمار کمیسیون اتحادیه اروپا از آغاز روند صعودی تجارت ایران و اعضای این اتحادیه حکایت دارد. 

بر پایه داده‌های منتشر شده از سوی اداره آمار کمیسیون اتحادیه اروپا (یورواستات)، صادرات ایران به اتحادیه اروپا طی نیمه نخست سال جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۱ بیش از ۳۶ درصد افزایش یافته و از ۴۰۷.۶ به ۵۵۵.۲ میلیون یورو رسیده است. همزمان صادرات ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به ایران نیز از ۱.۸ میلیارد یورو به بالای ۲ میلیارد یورو صعود کرده و نزدیک به ۱۰.۶ درصد رشد کرده است. 

البته این رشد بیشتر به نفع اتحادیه اروپا بوده است. چنان که تراز مثبت تجاری اعضای این اتحادیه با ایران از یک میلیارد و ۴۳۰ میلیون یورو در شش ماهه نخست سال ۲۰۲۱ به یک میلیارد و ۴۷۷ میلیون دلار در مدت مشابه سال جاری افزایش یافته که به معنای رشد ۳.۲ درصدی است. 

به عبارت دیگر، رشد صادرات اتحادیه اروپا به ایران در نیمه اول سال ۲۰۲۲ بیش از افزایش صادرات ایران به این اتحادیه در همین مدت بوده است.

سری زمانی آمار واردات و صادرات ایران و اتحادیه اروپا در نیمه نخست ۲۰ سال گذشته که با آغاز مناقشه هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و غرب همزمان بوده، نشان می‌دهد که ارزش تجارت دو طرف طی چهار سال گذشته به پایین‌ترین سطح در دو دهه گذشته رسیده و حتی از بازه زمانی ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ نیز پایین‌تر رفته است. 

اما طی ۶ ماهه پیش از حصول توافق‌ هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و گروه کشورهای ۱+۵ در ژوئیه سال ۲۰۱۵ نیز مبادلات تجاری ایران و اتحادیه اروپا رشد کرده بود. به طوری که صادرات ایران به اتحادیه اروپا در نیمه نخست سال ۲۰۱۵ حدود ۳۶ درصد بالا رفته و به ۶۳۰ میلیون یورو رسیده بود. همچنین صادرات کشورهای عضو اتحادیه به ایران نیز در همین مدت و در مقایسه با نیمه اول سال ۲۰۲۱ حدود ۵.۵ درصد بالا رفته و به بیش از ۳ میلیارد یورو بالغ شده بود. 

مطابق آمار کمیسیون اتحادیه اروپا، مجموع ارزش تجارت ایران و اتحادیه اروپا طی دو دهه گذشته در دوازده ماهه سال ۲۰۱۱ و اوج‌گیری قیمت جهانی نفت به بالاترین سطح خود رسیده است. در این سال، در مقابلِ صادرات ۱۰.۲۹۴ میلیارد یورو انواع کالا به ایران، اتحادیه اروپا ۱۶.۹۰۹ میلیارد یورو کالا از ایران وارد کرده است. بنابراین، مجموع تجارت ۲۷.۲ میلیارد یورویی دو طرف، منجر به تراز مثبت تجاری ۶.۶۱۵ میلیارد یورویی برای ایران شد. 

اما با تشدید تحریم‌های اقتصادی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران که در پی صدور قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد در اعتراض به ابعاد نگران کننده برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی رخ داد، مجموع ارزش واردات و صادرات دو طرف با سقوط ۷۷.۵ درصدی به ۶.۱۰۷ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۳ رسید. 

البته با آغاز مذاکرات هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی که در نهایت منجر به حصول برجام شد، روند تجارت ایران و اتحادیه اروپا بار دیگر روندی صعودی به خود گرفت و پس از آغاز اجرای توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌های تجاری با جهشی محسوس در سال ۲۰۱۷ به سطح سال ۲۰۰۹ بازگشت. 

در سال ۲۰۱۷، اتحادیه اروپا در مقابل صادرات ۱۰.۵ میلیارد یورو انواع کالا به ایران، حدود ۱۰ میلیارد یورو کالا از ایران وارد کرد. 

با بازگشت نفت ایران به بازار جهانی و لغو تحریم بخش انرژی این کشور، صادرات انواع سوخت‌های فسیلی ایران به کشورهای عضو اتحادیه اروپا به بیش از ۸.۲ میلیارد یورو بالغ شد.

اما با خروج ایالات متحده از برجام، مجموع ارزش تجارت ایران و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۹ به ۴.۴ میلیارد یورو سقوط کرد که حدی بی‌سابقه در ۲۰ سال گذشته به شمار می‌رود. 

همزمان صادرات نفت و سایر سوخت‌های فسیلی ایران به اتحادیه اروپا نیز نزدیک به ۱۰۰ درصد سقوط کرد.

روند تجارت ایران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا طی ۴ سال گذشته نشان می‌دهد که در مقابل افت ۹۰ درصدی صادرات ایران به این اتحادیه، مجموع صادرات اعضای آن به ایران ۵۴ درصد کاهش یافته است.

بنابراین در هر دوره تحریم‌های تجاری علیه ایران که به ترتیب در فاصله سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ و نیز طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ اعمال شده، با وجود کاهش محسوس تجارت ایران و اتحادیه اروپا همواره تراز تجاری دو طرف به نفع اتحادیه مثبت بوده است.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

مذاکرات هسته‌ای؛ ایران از کدام خطوط قرمزش عقب نشینی کرده است؟

کدام بازار سرمایه در طول ۱۰ سال گذشته سود بیشتری داشته است: بیت کوین یا مسکن در لندن؟

کدام شهرهای اروپا برای راه‌اندازی استارت‌آپ بهترین هستند؟