یک هفته پس از جان باختن دختر دانشآموز اردبیلی و انتشار روایتهای حکومتی برای «شفافسازی» علت مرگ او، ظاهرا همچنان بخش قابل توجهی از افکار عمومی در ایران روایتهای رسمی را باور نکردهاند که تلاش رسانههای رسمی همچنان ادامه دارد. اما این روایتها چه بوده و تا چه حد قانع کننده بوده است؟
یک هفته پس از جان باختن دختر دانشآموزی به نام «اسراء پناهی» در اردبیل و انتشار روایتهای حکومتی برای «شفافسازی» علت مرگ او، ظاهرا همچنان بخش قابل توجهی از افکار عمومی در ایران روایتهای رسمی را باور نکردهاند که تلاش رسانههای رسمی همچنان ادامه دارد. اما این روایتها چه بوده و تا چه حد قانع کننده بوده است؟
روز جمعه ۲۲ مهرماه خبری در شبکههای اجتماعی منتشر شد که در جریان حمله لباس شخصیها به دبیرستان شاهد اردبیل، یک دانشآموز بر اثر خونریزی داخلی در بیمارستان فاطمی جان باخته است و دیگری شرایط جسمی وخیمی دارد. طبق این گزارشها ۱۰ دانشآموز زخمی و ۷ دانشآموز بازداشت شده بودند.
همزمان با اوجگیری واکنشهای عمومی و اعتراضها نسبت به حمله نیروهای نظامی به مدرسه شاهد، علی دایی، اسطوره اردبیلی فوتبال ایران و جهان در اینستاگرام خود نوشت: «سکوت ناشی از اعمال فشار حاکمیت برابر اعتراضات و هتک حرمت به دانشجویان شریف… امروز منجر به تعرض به دانشآموزان بیگناه در مدارس و ضربوشتم و ریختن خون یکی دیگر از دخترانم در زادگاهم گردیده. سکوتی که تاوان مرگ دارد.»
هویت دانشآموز جانباخته بر اساس انتشار تصویر اعلامیه مراسم تشییع او، اسراء پناهی خانقاه اعلام شد.
علی پناهی عموی اسراء پناهی در پیامی ویدئویی که معترضان آن را «اعتراف اجباری» ارزیابی کردند، گفت: «برادرزاده من به طور مادرزادی مشکل قلبی داشت که اخیرا به دنبال فوت برادرم این بیماری شدیدتر شده بود که چند روز قبل به علت تشدید بیماری به بیمارستان منتقل شد و در بیمارستان فوت کرد.»
عموی اسرا پناهی سپس در گفتگوی با خبرنگار ایرنا در اردبیل اذعان کرد که اسراء اصلا دانش آموز مدرسه شاهد نبوده و دانشآموز دبیرستان سبلان بوده است.
حامد عاملی، استاندار اردبیل روز شنبه در گفتگو با شبکه شرق توضیح داد که مواجهه صورت گرفته میان نیروهای انتظامی و دانشآموزان در جریان تجمع روز چهارشنبه رخ داده که پس از این مراسم برخی از دانشآموزان با خروج از محل، شعارهایی مثل «زن، زندگی، آزادی» سر میدهند و مجموعه نیروهای انتظامی هم آنها را به درون مدرسه هدایت میکند.
به گفته آقای عاملی، نیروهای امنیتی و انتظامی وارد مدرسه نشدهاند اما وقتی دانشآموزان وارد مدرسه میشوند، میان اولیای آنان و مدیران مدرسه زد و خوردهایی در اعتراض به اعزام بدون اجازه فرزندان آنها به «مراسم هفته وحدت» صورت میگیرد.
او همچنین تاکید کرد که در جریان تجمعات اعتراضی برگزار شده در استان اردبیل، هیچ دانشآموزی تا امروز (شنبه ۲۳ مهرماه) بازداشت و کشته نشده است.
اظهارات استاندار اردبیل در گفتگوهای جداگانهای از سوی مدیر کل آموزش و پرورش و مدیرکل امنیتی و انتظامی استانداری اردبیل نیز تکرار شد.
اما حسن عاملی، امام جمعه اردبیل، در گفتگو با روزنامه هممیهن ماجرا را کم تنشتر از استاندار روایت کرد و گفت که چند مدرسه «بهطور داواطلانه [داوطلبانه]» دانشآموزانشان را برای اجتماع برده بودند، بین خود دانشآموزان «مشکلی پیش نیامده» اما اولیای آنها اعتراض کردهاند. او همچنین با تکرار گفته عموی اسراء پناهی تاکید کرده که وی چند روز پیش فوت کرده و دین این اجازه را به او نمیدهد که علت فوت او را فاش کند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
اما کاظم موسوی، نماینده اردبیل در مجلس ایران علت فوت اسراء پناهی را این گونه فاش کرد: «این دختر خانم دو سال قبل با پسری نامزد میکند که مدتی بعد پدر دختر، دامادش را به قتل میرساند، یک ماه پیش به دلیل قتل، پدر دختر اعدام میشود؛ بعد از آن دختر قرص خورده و خودکشی کرده است.»
شهردار اردبیل نیز اعلام کرد که اسراء پناهی به دلیل طلاق مادرش و اعدام پدرش به دلیل قتل، با خوردن قرص برنج خودکشی کرده و عموی او نیز در گواهی فوت علت مرگ را رویت و تایید کرده است.
علی محمدیان، رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان اردبیل، روز دوشنبه اعلام کرد که اولین ورود بیمار به بیمارستان در دقایق اول روز چهارشنبه و حدود ۱۰ ساعت پیش از حواشی اتفاقهای روز چهارشنبه مدرسه شاهد بوده است و اصولا وضعیت پزشکی او ربطی به محل تحصیلش نداشته و بر اساس تماس برادرش با اورژانس به بیمارستان منتقل شده بود.
ولی در گزارشی که صدا و سیمای اردبیل پخش کرد، اعلام شد که اسراء پناهی «سابقه بیماری قلبی» داشته و حسن پناهی، برادر او نیز تصریح کرد که به دلیل وخامت وضعیت قلبی خواهرش در نیمه شب با اورژانس تماس گرفته است. در این گزارش، پزشک معالج او نیز توضیح داد که بیمار در دقایق نخست روز چهارشنبه با «علائم استفراغ و افت فشار خون و نیز شرایط مشکوک» به مسمومیت پذیرش شده است. به گفته او، اسراء پناهی پس از معالجات اولیه برای رفع مسمویت به آیسییو منتقل شد و در آنجا با «ایست قلبی» مواجه شد و با ناکامی عملیات احیا جان باخت.
در این گزارش، عموی اسراء پناهی گفت که اساسا او پس از فوت پدرش با وجود این که ثبت نام کرده بود، نمیتوانست به مدرسه برود.
با این وجود، علی دایی روز سهشنبه در مواجهه با آنچه «جوسازیهای اخیر صدا و سیما، برخی خبرگزاریها و مجلس» علیه خود و انتشار روایت دروغ از مرگ اسراء پناهی عنوان کرد با انتشار پیامی دیگر در صفحه رسمی اینستاگرام خود نوشت: «اطلاعات من از زادگاهم اردبیل کامل میباشد و اگر به صحت مسئلهای نرسم هیچگاه اظهار نظر نمیکنم از این پس به یک اجماع برسید بعد آن خبر را منتشر نمایید تاریخ ثابت کرده، میکند و خواهد کرد چه کسانی دروغگو هستند.»
در مقابل، خبرگزاری قوه قضائیه از آقای دایی خواست تا اگر مستنداتی در خصوص ادعای مطرح شده درباره مرگ دختر دانش آموز در اردبیل دارد، هرچه سریعتر آن را به مراجع ذیربط ارائه کرده و موضوع را مورد پیگیری قرار دهد.