پاریس تحتفشار سازمانهای بینالمللی روز سهشنبه ۱۳ زن و ۳۲ کودکی را که در اردوگاههای زندانیان جهادی در شمال سوریه بازداشت بودند به فرانسه بازگرداند. این سومین عملیات بازگرداندن گسترده اعضای داعش و خانوادههایشان است که فرانسه تا بهحال انجام داده است.
دولت فرانسه تحت فشار سازمانهای بینالمللی روز سهشنبه ۱۵ زن و ۳۲ کودکی که در اردوگاههای زندانیان جهادی در شمال سوریه بازداشت بودند را به فرانسه بازگرداند.
وزیر امور خارجه فرانسه در بیانیهای در این باره گفت: «کودکان زیر سن قانونی در اختیار دستگاههای مسئول حمایت از کودکان قرار داده شدهاند تا تحت پیگیری پزشکی و اجتماعی قرار گیرند. بزرگسالان نیز به مقامات قضایی مربوطه سپرده شدند.»
این سومین عملیات بازگرداندن گسترده اعضای داعش و خانوادههایشان است که فرانسه تا بهحال انجام داده است. در تاریخ ۵ ژوئیه ۲۰۲۲، شانزده مادر و ۳۵ کودک و در ماه اکتبر نیز ۱۵ زن و ۴۰ کودک به این کشور بازگردانده شدهاند.
در عملیات کنونی این زنان و کودکان بازگردانده شده از نزدیکان جهادگران داعشی بودند که در اردوگاه روژ که تحت کنترل نیروهای دمکراتیک سوریه هستند، نگهداری میشدند. این اردوگاه در حدود پانزده کیلومتری مرزهای عراق و ترکیه قرار دارد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
مقامات فرانسوی از همکاریهای دولت محلی شمال سوریه برای انجام این عملیات قدردانی کردند.
فشار کمیتههای بین المللی بر فرانسه
این عملیات پس از آن صورت گرفت که کمیته علیه شکنجهی سازمان ملل متحد، فرانسه را به عدم بازگرداندن تبعههای کشور خود که در زندانهای شمال سوریه بازداشت بودند، محکوم کرد.
خانوادهها و کودکان بازداشتی در سال ۲۰۱۹ از این کمیته خواسته بودند تا با فرانسه به دلیل نقض مواد ۲ و ۱۶ کنوانسیون منع شکنجه و رفتارهای غیرانسانی یا تحقیرآمیز برخورد کند.
دولت فرانسه بر پایهی مشاهدات خود در پاسخ به کمیته سازمان ملل در هفته گذشته سیاست بازگشت را تنها بهصورت موردی توجیه و تأکید کرد که این کنوانسیون یک کشور را ملزم نمیکند تا از اتباع خود در سرزمینی که تحت صلاحیتش نیست، محافظت کند.
بااینحال کمیته مربوطه اعلام کرد که اگر هم فرانسه عامل اصلی نقضهای صورتگرفته بر روی این زنان و کودکان نباشد، اما بااینحال «همیشه متعهد است» تا از آنها «در برابر نقض حقوق بشر با انجام تمام اقدامات لازم محافظت کند.»
فرانسه در سال ۲۰۲۲ به دلیل بی عملی در بازگرداندن زنان و کودکان توسط کمیته حقوق کودکان و سپس دادگاه اروپایی حقوق بشر محکوم شده بود.
این فرانسویها به صورت کاملاً داوطلبانه به سرزمینهای تحت سیطره داعش در عراق و سوریه سفر کرده بودند و پس از سقوط داعش در سال ۲۰۱۹ دستگیر شدند.
وزارت خارجه فرانسه هنوز تعداد دقیق زنان و کودکانی را که قرار است بازگردانده شوند، اعلام نکرده است. برخی از کودکان نیز در همین اردوگاهها به دنیا آمدهاند.
اریک دوپوند مورتی، وزیر دادگستری فرانسه در اوایل اکتبر در سنای این کشور گفت که تاکنون حدود ۳۰۰ کودک فرانسوی مستقر در مناطق تروریستی به فرانسه بازگشتهاند که ۷۷ نفر آنها توسط همین عملیاتها بازگردانده شده اند.
ترس کشورهای غربی از بازگرداندن اتباع کشور خود از مناطق جهادی
علیرغم توصیههای مکرر دولت کردستان، اکثر کشورهای غربی از بازگرداندن شهروندان خود از این اردوگاهها، از ترس اقدامات تروریستی احتمالی در خاک خود خودداری میکنند. آنها تنها به بازگرداندن موردی بسنده کردهاند.
اما با افزایش خشونتها و محرومیتهای فراگیر در اردوگاهها، راه حلهای حقوقی نیز رو به افزایش است.
در همین راستا دولت کانادا نیز در روز جمعه با بازگرداندن شش زن کانادایی و۱۳ کودک بازداشت شده در شمال شرق سوریه موافقت کرد.
در ماه نوامبر نیز دولت هلند از انجام مراحلی برای بازگرداندن ۱۲ شهروند خود به همراه ۲۸ کودک خبر داد. این بزرگترین سازماندهی برای بازگرداندن خانوادههای جهادی بود که تاکنون توسط هلند سازماندهی شده بود.
در اواسط ماه دسامبر، گروهی از اتباع فرانسوی بازداشت شده اعلام کردند که هنوز ۱۵۰ کودک در اردوگاههای سوریه نگهداری میشوند.