آگهیبنا به تعریف قوانین بین المللی، پناهجو کسی است که از یک کشور خارجی به خاطر جنگ و خشونت و یا ترس از آزار و شکنجه درخواست پناهندگی می کند. تا زمان پذیرش درخواست این فرد، او در وضعیت پناهجو قرار دارد.
هدف برنامه کمیسیون اروپا به نام “درهای باز“، که مصاحبه و تحقیق از پناهجویان را شامل می شود، توسعه برخورداری های اجتماعی پناهجویان در کشورهای مختلف است. هر سال دهها هزار نفر در جستجوی پناهندگی به یونان می آیند، اما اغلب ناگزیرند هفته ها و ماهها انتظار بکشند تا بتوانند درخواست پناهندگی را تنظیم کنند. آنها بدون اقامت قانونی در وضعیتی شکننده و در خطر اخراج قرار دارند.
در شهر آتن، برخی داوطلبان در چارچوب برنامه کمیسیون اروپا تلاش می کنند مردم را نسبت به مسئله پناهندگی و مشکلات پناهندگان آگاه سازند.
گزارشگر یورونیوز در آتن می گوید: “جوانان می دانند که تغییر این واقعیت دشوار است. اما اکنون هدف مشخصی را دنبال می کنند و آن درک بهتر رویکرد جامعه به پناهجویان است.”
هدف برنامه کمیسیون اروپا، برخورداری هرچه بیشتر پناهجویان از حقوق اجتماعی است. اما رسیدگی به درخواست پناهندگی بسیار طولانی است و نهادهای مسئول هر هفته تنها ۲۰ درخواست پناهندگی را ثبت می کنند. از پس از انتخابات اخیر و قدرت گرفتن گرایش راست افراطی، حمله به پناهجویان افزایش یافته است.
یک زن جوان داوطلب آگاهی رسانی به مردم: “نژاد پرستی در یونان بسیار گسترش یافته است. مردم با دیدن یک خارجی بدون اینکه درباره اش چیزی بدانند، او را طرد می کنند. در حالی که نه می دانند از کجا آمده و نه از زندگی او خبر دارند. برای من خیلی مهم است که مردم را نسبت به این مسئله آگاه سازم.”
کوشا بهرامی، جوان ایرانی ۳۰ ساله که از سال ۲۰۰۹ در یونان زندگی می کند، پس از سالها تلاش اخیرا توانست اقامت قانونی بگیرد. او می گوید: “وضعیت برای خارجی ها کمی ترسناک است، بویژه برای آنها که پوست تیره و سیاه دارند.بسیاری از آنها می گویند از بیرون رفتن هراس دارند. حتی من سعی می کنم دیرهنگام به مرکز شهر نروم.”
ظریف بختیاری، جوان ۲۹ ساله از افغانستان، دو ماه قبل در مرکز آتن بر اثر ضرب و شتم دچار شکستگی بینی شد و در بیمارستان تحت عمل جراحی قرار گرفت. او می گوید: “داشتم از گوشه خیابان رد می شدم که ناگهان یک ضربه مشت به بینی ام خورد. بدون اینکه آنها را بشناسم هدف مشت و لگد قرار گرفتم. من به زمین افتادم و آنها رفتند. در منطقه ای بود که فاشیست ها فعالند.”
در یونان تعداد زیادی از سازمانهای حقوق بشر مانند عفو بین الملل، خواهان یک نظام پناهندگی موثر و عادلانه اند.
الیاس آناگنوستو پاولوس، مدیر سازمان عفو بین الملل در یونان می گوید: “هیچگونه عذری برای زیر پا نهادن حقوق بشر پذیرفته نیست، چه وضعیت اقتصادی و یا هر وضعیت دیگر. یونان خودش یک کشور مهاجر خیز است، پیمان های بین المللی در این زمینه را امضا کرده و باید به آن احترام بگذارد. باید از حقوق بشر صرف نظر از ملیت، مذهب یا رنگ پوست افراد، محافظت کند.”
برنامه کمیسیون اروپا زیر نام “درهای باز” به جز یونان شامل چهار کشور دیگر یعنی اسپانیا، ایتالیا، قبرس و مجارستان نیز می شود و هدفش ارتقای مشارکت شهروندان در چارچوب همکاری اروپایی است. طرف یونانی این برنامه سازمانی است به نام “خدمات مدنی بین المللی” برای پیشرفت فرهنگ صلح. یکی از فعالان این سازمان می گوید:
“ما در هماهنگی با ایتالیا و اسپانیا تجارب زیادی کسب می کنیم، زیرا با مسائل کم و بیش یکسانی روبروئیم. همه ما درگیر بحران اقتصادی و درگیر موج پناهندگان و پناهجویانیم.. بنابراین با مقایسه همه این ها، نتایج خوبی برای درک وضعیت و اقدامات بهتر، کسب می کنیم.”
ظریف، پس از اینکه در افغانستان نمایشنامه ای نوشت که به مقامات مذهبی خوش نیامد، این کشور را ترک کرد. او پس از یکسال و نیم گذرنامه پناهندگی گرفت که در مقایسه با هزاران پناهجوی دیگر نسبتا سریع بود. او می گوید: “رویای بزرگ من رفتن به فرانسه و گرفتن کارشناسی ارشد و سپس ورود به کار در عرصه سینماست.”