این جشنواره معّرف موسیقی گناوه است. موسیقی گناوه موسیقی باستانی و عرفانی آفریقاست که ریشه های آیینی خود را همچنان حفظ کرده است و الهام بخش بسیاری از گونه های موسیقی امروز است.
آگهیجشنواره گناوه امسال هم با رژه گروههای موسیقی در صویره مراکش آغاز شد. این رویداد هنری رنگارنگ همواره ساکنان و میهمانان این شهر را به هیجان در می آورد.
هجدهمین دوره جشنواره موسیقی گناوه به بزرگداشت استادان این موسیقی باستانی اختصاص داشت. این خبرگان که اصطلاحاً « معلّم» خوانده می شوند، استادانِ این موسیقی معنوی کهن هستند که به همراه نوازندگانِ خود از سرتاسر مراکش در شهر صویره گرد آمده اند. نوازندگان موسیقی گناوه تا چند سال پیش چندان به شکل رسمی شناخته شده نبودند، بلکه بیشتر در خیابانها می نواختند اما امروز «معلم» ها یعنی استادان این موسیقی مانند ستارگان موسیقی راک ستایش می شوند و در میان هر نسلی مخاطبان خود را دارند.
جوهره این جشنواره، موسیقی های تلفیقی معروف آن است. هر سال از نوازندگان بین المللی دعوت می شود تا همراه با نوازندگان گناوه به اجرای کنسرتهای مشترک بپردازند، کنسرتهایی که در آنها سبکهای مختلف موسیقی با یکدیگر تلفیق می شوند.
در شب افتتاحیه، موسیقی های آفریقا و آسیا در هم آمیختند. نوازنده افغان، «همایون خان» که یکی از بزرگترین نوازندگان موسیقی کلاسیک شمال هند است به همراه یکی از شمایل های موسیقی گناوه یعنی «حمید اِل کسری» که به خاطر سبک و صدای منحصر به فردش معروف است، روی صحنه رفت. «همایون خان» پیش از این هم با این «معلّم» همنوازی کرده است می گوید: «او استادی بزرگ است، باید گفت که برای من تجربه ای آموزنده است، من افتخار این را داشته ام که از همنوازی با او بیاموزم. من همچنان یک دانشجو هستم، چیزهای بسیاری را مانندِ شیوه های مختلف دیدنِ برخی از ریتمها یاد می گیرم.»
در ادامه این جشنواره آهنگی از جنوب به دیدار نغمه ای از شمال رفت. «میکل نوردسو» از دانمارک با «مصطفی بکبو» استادِ گناوه که سالها در سطح بین المللی نواخته است همنوازی کرد. «میکل نوردسو» یک نوازنده فوق العاده گیتار است که که نزدیک به دویست آلبوم را با بهترین نوازندگان سراسر دنیا ضبط کرده است. او می گوید: «در واقع، یک نوازنده گیتار باس سالها پیش به سراغ «مصطفی» آمده بود و او بود که من را با موسیقی گناوه آشنا کرد.»
«معلم» عمر حیات، یکی دیگر از نوازندگان گناوه است که در مراکش مانند یک ستاره راک ستایش می شود. او را یکی از خلّاق ترین و گیراترین نوازندگان موسیقی گناوه می دانند. «سونی تروپه» یک نوازنده خودآموخته است که از هفت سالگی به نواختن درامز و ویبرافون پرداخته است، در این جشنواره با او همنوازی کرد.
این جشنواره تنها به موسیقی گناوه نمی پردازد، بلکه همچنین جایگاهی برای حضور استعدادهای تازه موسیقیِ مراکش نیز هست. «زهرا هندی» یکی از صداهای آینده دارِ مراکش است. نخستین آلبوم او جوایز بسیار برد و او بتازگی دومین آلبوم خود را منتشر کرده است. او از اعجوبه نوازندگی،«مهدی نسوئیلی» دعوت کرد تا در این کنسرت همراه او باشد.«مهدی نسوئیلی» در ده سال گذشته، توسط بسیاری از «معلم» های موسیقی گناوه تعلیم دیده است و از عناصر مختلفِ موسیقیِ تلفیقی استقبال می کند. آنها هر دو اهل «اگادیر» مراکش هستند و عمیقاً در سنتِ موسیقیِ بربر ریشه دارند.
هیندی زهرا می گوید: « البته برای من موسیقی بربر به معنی موسیقی آفریقایی هم هست. می خواستم برای تنوع، کمی از موسیقی برزیل را هم داشته باشم. من ریتم های دلخواه ام را از کشورها و فرهنگهای دیگر هم الهام می گیرم و بعد سعی می کنم همه اینها را با دیدگاه مراکشی-آفریقایی خودم ترکیب کنم.»
امسال نزدیک به بیست استاد موسیقیِ گناوه در جشنواره شرکت داشتند و با موسیقی و اجراهای پرشور خود، تماشاگران را خرسند کردند.