قبرس؛ جغرافیای سیاسی و امید به اتحاد دوباره اقوام

قبرس؛ جغرافیای سیاسی و امید به اتحاد دوباره اقوام
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

بیش از چهل سال است که مردم قبرس درگیر منازعات قومیتی هستند. منازعاتی که تمامیت ارضی این کشور را زیر سوال برده و زمینه ساز تقسیم این جزیره و اعمال نفوذ کشورهای همسایه شده است.

دهه هفتاد میلادی، اوج تنش میان جمعیت ترک زبان و یونانی زبان قبرس بود و درنهایت نیز منجر به تقسیم این کشور به دو بخش شد.

در ژوئیه سال ۱۹۷۴ میلادی، ارتش ترکیه در شمال قبرس پیاده شد. یونانی های قبرس این اقدام را یک حمله نامیدند اما ترکیه ادعا کرد که این کار را برای محافظت از ترکهای قبرس در مقابل کودتایی انجام داده که با هدف ایجاد اتحاد میان قبرس و یونان به وقوع پیوسته است.

در شهر فاماگوستا، یونانی های قبرس با پیشروی ارتش ترکیه مجبور به ترک خانه هایشان شدند. مبارزه میان دو طرف درگیر در تابستان ۱۹۷۴ میلادی به اوج رسید. در ماه اوت سال ۱۹۷۴ با میانجیگری سازمان ملل متحد آتش بس برقرار شد. در همان زمان ارتش ترکیه کنترل منطقه «واروشا» را بدست آورد و پس از چهل سال هنوز هم این منطقه را در اختیار دارد.

امروز، منطقه واروشا همچنان توسط سیم های خاردار احاطه شده است. این منطقه اکنون به شهر ارواح تبدیل گشته و به نظر می رسد زمان در آن متوقف شده است. مردم می گویند واروشا در منازعه میان ترکیه و یونان به گروگان گرفته شده است.

یازده سال پیش مرز میان دو بخش ترک نشین و یونانی نشین باز شد و این فرصت برای ساکنان قدیمی واروشا فراهم گردید تا به بازدید از زادگاهشان بپردازند. اما پانزده هزار نفری که در سال ۱۹۷۴ میلادی این منطقه را ترک کردند تنها می توانند از ورای سیم های خاردار نگاهی به محلی بیندازند که به نماد تقسیم قبرس تبدیل شده است.

جالب اینجاست که ده سال پیش، زمانی که جمهوری قبرس به اتحادیه اروپا پیوست، طرف یونانی تبار، به طرح صلح سازمان ملل متحد برای پیوستن دوباره واروشا که یک تفریگاه ساحلی قدیمی است به منطقه یونانی نشین قبرس «نه» گفت زیرا به گفته آنها شرایط امنیتی و موضوعات مربوط به حقوق مالکیت بر اموال در این منطقه به اندازه کافی تضمین نشده بود.

اکنون طرح جدیدی برای احیای این منطقه و دمیدن روح زندگی در آن مطرح شده است. در این طرح، از اجرای برنامه های توسعه ای سازگار با محیط زیست، تاسیس هتل های جدید و توسعه بندر فاماگوستا برای رونق تجارت بین الملل سخن گفته شده است.

اوکان داگلی و مرتکان هامیت هردو از ترکهای قبرس هستند که چهار سال پیش این طرح را آماده کردند. آنها در همین منطقه متولد و بزرگ شده اند. آنها می گویند که ۷۳ درصد از ترکهای قبرس از این طرح حمایت می کنند.

به گفته آنها تصور شهری بدون سکنه غیرممکن است و طی چهل سال گذشته در منطقه واروشا کسی زندگی نمی کرده و این مسئله تاثیرات منفی روی اخلاق و روی جامعه گذاشته است.

آنها می گویند که از نظر نسل جوان ترکهای قبرس، مردم دچار عواقب ناشی از این انزوا شده اند. زیرا در جزیره ای تقسیم شده و در وضعیتی با کاستی های بسیار زندگی می کنند بنابراین باید به دنبال جایگزینی باشند. این طرح جدید، فرصت بزرگی را در اختیارشان می گذارد تا به خواسته هایشان برای آینده بیندیشند.

اما باوجود این حمایت عمومی، هنوز هم التیام زخمهای روحی و سیاسی ناشی از منازعات چهار دهه اخیر دشوار است.

از سال ۱۹۷۴ میلادی و بویژه بعد از سال ۱۹۸۳، هنگامیکه بخش ترک نشین قبرس شمالی اعلام استقلال کرد، مذاکرات برای حل و فصل این منازعات به شکست انجامید.

اگرچه نیکوزیا به عنوان پایتخت این جزیره تقسیم شده به عضویت اتحادیه اروپا درآمده اما مکانهایی چون فرودگاه متروکۀ آن که در داخل منطقه حائل سازمان ملل متحد است، همچنان خاطرات تلخ روزهای نبرد را در میان مردم زنده نگاه داشته است.

درگیری هایی که منجر به تقسیم این جزیره شد علاوه بر برجای گذاشتن تلفات سنگین در میان نیروهای ترکیه و یونان، تلفاتی نیز در میان سربازان حافظ صلح سازمان ملل متحد برجای گذاشت.

میشل بوناردو، سخنگوی نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در قبرس می گوید: «این فرودگاه مرکز یکی از جنگ های اصلی بود، نبرد ژوئیه ۱۹۷۴ میلادی. نیروهای ترکیه که از شمال آمده بودند تلاش داشتند این فرودگاه را تصرف کنند زیرا اهمیت استراتژیک داشت و به همین دلیل نیز بشدت توسط گارد ملی یونانی های ترکیه و همچنین ارتش یونان محافظت می شد. سازمان ملل متحد در میانه میدان قرار داشت و نیروهای کانادایی سازمان ملل مستقر شده بودند. هنگامیکه نبرد آغاز شد کلنل بئاتی، کلنل کانادایی، تصمیم گرفت که بین دو نیرو قرار بگیرد و پرچم سفید، پرچم سازمان ملل را بالا ببرد. شورای امنیت از او خواسته بود تمام فرودگاه را منطقه تحت حفاظت سازمان ملل اعلام کند، چیزی که تا امروز نیز ادامه دارد.»

از آن زمان، سازمان ملل متحد به عنوان صلح بان، منطقه ای به وسعت ۱۸۰ کیلومتر را به عنوان حائل در نیکوزیا بوجود آورد. آنها به انجام عملیات انسان دوستانه می پردازند و نقش واسطه را در مذاکرات ایفا می کنند. این ایفای نقش، مدت چهل سال است که همچنان ادامه دارد.

ماه فوریه گذشته، زمانیکه رهبران بخش یونانی نشین و بخش ترک نشین قبرس بیانیه مشترکی صادر کردند، نشانه هایی از صلح مشاهده شد. به دلیل موقعیت جغرافیایی و امنیتی قبرس در شرق مدیترانه، دوباره به جغرافیای سیاسی این منطقه علاقه نشان داده شده است. همچنین، قبرس جایگزینی برای عرضه گاز توسط روسیه محسوب می شود و همین موضوع امیدها را برای یافتن راه حلی جدید زنده کرده است. اما هنوز هیچ توافقنامه ای روی میز دیده نمی شود.

بیرون از منطقه حائل، هتل هایی وجود دارد که یادآور آن چیزیست که زمانی واروشا بود. در اینجا مردم امیدوارند که روزی شهر ارواح ناپدید شود و زندگی به این سرزمین بازگردد و قبرسی های ترک و یونانی زبان بتوانند با یکدیگر در ساحل قدم بزنند.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

کارگران نامرئی در مزارع اروپا؛ حقوق کم، استثمار و در معرض خطر سلامت

زغال‌سنگ، طلای سیاه یا بلای جان لهستان؟

مسیر بالکان غربی، دروازه جدید مرگ برای پناهجوها