تهیه زهرهای شفابخش در پروژه تحقیقاتی در اروپا

حیوانات سمی و کشنده می توانند در درمان دیابت، بیماریهای قلبی-عروقی، آلرژی و حتی چاقی مفرط مفید باشند. در این گزارش «جهان آینده» با هم می بینیم دانشمندان یک پروژه تحقیقاتی در بلژیک و فرانسه چگونه این کار را انجام می دهند.

تاکنون بررسی زهر حیوانات سمی تنها برای ساخت پادزهر بوده است، اما این وضعیت در حال تغییر است. دانشمندان پروژه تحقیقات اروپا موسوم به ونومیکز قصد دارند نشان دهند که می توان از جانوران زهردار در درمان بیماریهایی مانند دیابت، چاقی مفرط و آلرژی استفاده کرد.

به این منظور ۲۰۰ گونه جانور سمی، مانند مارمولک پوست منجوقی، یا افعی از جاهای مختلف دنیا به آزمایشگاهی واقع در جنوب بلژیک منتقل شده اند. زهر این جانوران مخلوط پیچیده ای دارد. از تمام این حیوانات بدقت، برای یک پروژه تحقیقاتی بلند پروازانه مراقبت می شود. دانشمندان این طرح می خواهند بدانند کدامیک از مواد شیمیایی این مخلوط می تواند برای ساختن داروها ی جدید به کار برده شود.

آنها با استفاد از طیف سنجی جرمی و روش های پیچیده دیگر سمهای بیش از ۲۰۰ گونه حیوانات زهردار را بررسی می کنند. تا کنون بیش از ۴۰۰۰ نوع پروتئین کوچک طبقه بندی شده است.

لویک کوئنتن، متخصص زیست شناسی شیمیایی از دانشگاه لی یژ بلژیک می گوید که ابتدا نموداری از ترکیب سم حیوانات تهیه می شود. وی می افزاید: «نموداری از ترکیب مولکولی هر نمونه سم تهیه می کنیم. با آنالیز این نمودار، بخشهای مختلف آن را شناسایی و بر اساس جرم شان طبقه بندی می کنیم. هر قله [نمودار] متناظر با یک سم است.»

پس از شناسایی، تولید این سمها با استفاده از فرآیندهای بسیار پیچیده زیستی و شیمیایی در مرکز تحقیقاتی موسوم به ساکله در نزدیکی پاریس آغاز می شود.

ژیل موری یر، شیمیدان از این مرکز تحقیقاتی می گوید: «در پایان فرآیند نوعی رزین به دست می آید. روی این رزین کار می کنیم. به چیزی که بدست می آید شکل می دهیم تا از آن در آزمایش آماده شود.»

سمهایی که به دست می آید روی مولکوهای خاص آزمایش می شود. پژوهشگران می گویند نتایجی که به دست آمده، نوید بخش است و دیگر تولید دارو از سم، موضوع داستان های تخیلی نیست.

نیکولا ژیل، متخصص فارماکولوژی در مرکز “ساکله” و مسئول هماهنگ کننده پروژه “ونومیکز” می گوید: «می خواهیم کارمان متمرکز بر بیماریهایی مثل دیابت و چاقی مفرط و همچنین آلرژی باشد. در این دو زمینه هنوز به داروهای جدید نیاز است. کشف و یافتن مشخصه ها دو تا سه سال طول می کشد. بعد بین ده تا پانزده سال وقت لازم است که داروهای جدید آزموده شود و مجوز ساخت بگیرد.»

پژوهشگران امیدوارند نتایج کارشان نه تنها برای سلامتی انسان مفید باشد بلکه نگاه ما نسبت به این موجودات ترسناک، اما در نهایت مفید را نیز تغییر دهد.

رودی فورمی، مدیر عامل اجرایی شرکت آلفابیوتوکسین، شرکت تولید سم برای پژوهش و صنعت داروسازی است که با طرح اروپایی “ونومیکز” همکاری می کند. وی می گوید: «شکار غیرقانونی و تخریب محیط زیست، بیشتر این حیوانات را در آستانه انقراض قرار داده است. اگر بتوانیم نشان دهیم که این حیوانات برای ما فایده دارند شاید بهتر از آنها مراقبت شود و در آینده برای سلامتی ما فایده هم داشته باشند.»

Fearless #Futuris crew report on how venomous species could help treat #diabetes or #allergies. Soon on euronews</a> <a href="https://t.co/dTLu0zCuO2">pic.twitter.com/dTLu0zCuO2</a></p>— euronews knowledge (euronewsknwldge) January 6, 2016