دستگاه امنیتی ایران از روز یکشنبه هشتم بهمن، موج تازهای از برخورد با روزنامه نگاران را آغاز کرده است. در روزهای اخیر، شمار روزنامه نگاران بازداشت شده در تهران به ۱۶ تن رسیده است.
پس از انتخابات بحث برانگیز سال ۱۳۸۸، این دور از بازداشتها، گستردهترین برخورد با روزنامه نگاران به شمار میآید.
منتقدان حکومت ایران میگویند، این بازداشتها در حالی که تنها حدود چهار ماه تا انتخابات ریاست جمهوری باقی است، به قصد اعمال محدودیت بیشتر در امر اطلاع رسانی و ایجاد رعب و وحشت در میان شهروندان ایرانی صورت گرفته است.
دور جدید بازداشتها همچنین انتقاد نهادهای بینالمللی از جمله دیدبان حقوق بشر، عفو بین الملل و خبرنگاران بدون مرز را برانگیخته است.
سازمان گزارشگران بدون مرز مستقر در پاریس که همواره حکومت جمهوری اسلامی ایران را به نقض آزادی بیان متهم میکند، با انتشار بیانیهای نسبت به موج تازه برخورد با روزنامه نگاران منتقد واکنش نشان داده است. در این زمینه، ریحانه مظاهری از یورونیوز فارسی با رضا معینی، مسئول بخش ایران، تاجیکستان و افغانستان این سازمان، گفتوگویی انجام داده است.
یورونیوز: وزارت اطلاعات ایران، سه روز پس از آغاز موج تازه دستگیری روزنامه نگاران با انتشار اطلاعیهای، اتهام «همکاری با رسانههای فارسی زبان برون مرز» را به این افراد نسبت داده است. نکته حائز اهمیت اینکه در این اطلاعیه به تداوم بازداشت روزنامه نگاران اشاره شده است؛ شما دلیل این بازداشتها را چه میدانید؟
رضا معینی: ما در همان اطلاعیهای که در فردای دستگیریها یعنی فردای یکشنبه سیاه منتشر کردیم، این مسئله را طرح کردیم که احتمال بازداشتهای گستردهتر وجود دارد و متاسفیم که وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران همچنان بر نظری که سالهاست ادامه دارد، اصرار دارد و با متهم کردن روزنامه نگاران به کار خود ادامه میدهند و این به نظر ما اقدام درستی برای پاسخگویی به بحرانهای ایران نیست. واقعیت این است که روزنامه نگاران در ایران در همان محدوده کاری علی رغم همه خطوط قرمز و سانسور مطبوعات که در بسیاری از موارد نیز غیرقانونی است، به همان اندازه هم که کار میکنند، نوعی اطلاع رسانی است که رژیم جمهوری اسلامی با آن موافق نیست.
یورونیوز: علاوه بر سازمان گزارشگران بدون مرز، سازمان دیدهبان حقوق بشر و بیش از دویست روزنامه نگار در داخل و خارج از ایران نیز با انتشار بیانیههایی جداگانه، نسبت به این بازداشتها اعتراض کردهاند. چنین واکنشهایی چه تاثیری بر رفتار حکومت ایران خواهد داشت؟
رضا معینی: امروز درست سی و چهارمین سالگرد ورود آیت الله خمینی به ایران است. در طول این سی و چهار سال اینگونه برخوردها و سرکوب روزنامه نگاران همواره وجود داشته، اما آنچه اهمیت دارد، نپذیرفتن سکوت است. در این موارد تمامی سازمان های مدافع حقوق بشر، روزنامه نگاران ایرانی چه در داخل و چه خارج از کشور، بدون شک با اعتراض به دستگیری همکاران خود میتوانند نقش موثری داشته باشند. این نکته را باید تاکید کنیم که با گذشت سی و چهار سال از آغاز حکومت جمهوری اسلامی متاسفانه ایران یکی از بزرگترین زندانهای جهان برای روزنامه نگاران است. امروز ۶۲ روزنامه نگار و وب نگار در جمهوری اسلامی زندانی هستند.
یورونیوز: سازمان گزارشگران بدون مرز به جز انتشار بیانیه، چه اقدام دیگری را در راستای جلوگیری از گسترش سرکوبهای اخیر در نظر دارد؟
رضا معینی: وظیفه ما گزارش دهی و انتشار آن چیزی است که در کشورهای مختلف در رابطه با آزادی بیان، مطبوعات و اطلاع رسانی پیش میرود. دو روز پیش، رده بندی جهانی آزادی مطبوعات سازمان گزارشگران بدون مرز منتشر شد که در این رده بندی متاسفانه ایران در میان ۱۷۹ کشور در رده ۱۷۴ قرار دارد.
یورونیوز: آیا با اتفاقات اخیر باید در انتظار موج تازهای از مهاجرت روزنامه نگاران ایرانی بود؟
رضا معینی: متاسفانه هر سیستم سرکوبی، نوعی از اجبار به ترک کشور را نیز در پی خود دارد. تعداد زیادی از روزنامه نگاران بازداشت و احضار شده اند و این امر تنها در تهران رخ نداده زیرا تعداد دستگیرشدگان فقط در شهر تهران تاکنون به ۱۶ نفر رسیده است و احضارها و دستگیریها در شهرستانها نیز ادامه دارد. فکر میکنم این موجی که آغاز شده، میتواند منجر به سرکوب های بیشتر روزنامه نگاران و در نهایت خروج تعداد بیشتری از ایران شود.