آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده در تلاش برای گام برداشتن در مسیر کاهش تنش‌های رو به رشد بین ایالات متحده و چین که موجب نگرانی بسیاری از کشورهای سراسر جهان شده است، بامداد روز یکشنبه وارد پکن شد.
آگهیآنتونی بلینکن عالی‌رتبه‌ترین مقام آمریکایی است که از زمان روی کار آمدن جو بایدن به چین سفر کرده و همچنین اولین وزیر امور خارجه‌ای است که در طی پنج سال گذشته به این کشور رفته است.
این سفر دو روزه پس از آن صورت می گیرد که برنامه‌های سفر از پیش‌تعیین شده آقای بلینکن در ماه فوریه به خاطر ماجرای سرنگونی یک بالن نظارتی چینی بر فراز ایالات متحده به تعویق انداخت.
به گفته مقامات آمریکایی، بلینکن قصد دارد روز یکشنبه با همتای خود و احتمالا در روز دوشنبه با رئیس جمهوری چین دیدار کند.
بایدن و شی جین‌پینگ در نوامبر سال گذشته میلادی در نشستی در شهر بالی اندونزی با سفر بلینکن برای ماه فوریه موافقت کرده بودند؛ سفری که به دلیل آشوب دیپلماتیک و سیاسی ناشی از سرنگونی آنچه واشنگتن بالن جاسوسی چینی بر فراز ایالات متحده می‌خواند، تا کنون به تعویق افتاده بود.
جلوگیری از «سوء تفاهمات قابل اجتناب»
اختلاف نظرها و نقاط تنش احتمالی دو پایتخت بسیار طولانی است و از تجارت با تایوان و شرایط حقوق بشر در چین، تا هنگ‌کنگ و همچنین قاطعیت نظامی در دریای جنوبی چین، و جنگ روسیه در اوکراین را شامل می‌شود. اگرچه هیچ یک از طرفین تا کنون تمایلی به عقب نشینی از مواضع خود نشان نداده است.
بلینکن اندکی قبل از عزیمت به چین بر اهمیت ایجاد و حفظ خطوط ارتباطی بهتر بین ایالات متحده و چین تاکید کرد. او به خبرنگاران گفت که ایالات متحده می‌خواهد اطمینان حاصل کند که «رقابتی که با چین داریم به دلیل سوء تفاهمات قابل اجتناب به سمت درگیری منحرف نشود».
بلینکن روز جمعه گفت، بایدن و شی جین‌پینگ برای بهبود ارتباطات «به گونه‌ای که بتوانیم تا حد امکان شفاف‌تر با هم ارتباط برقرار کنیم تا از سوء تفاهم‌ها و ارتباطات نادرست احتمالی جلوگیری کنیم» متعهد شده‌اند.
«همکاری به نفع دو کشور و کل بشریت»
رئیس جمهوری چین روز جمعه در دیدار با بیل گیتس، بنیانگذار شرکت مایکروسافت اشاره‌ای به تمایل احتمالی برای کاهش تنش‌ها ارائه کرد و گفت که ایالات متحده و چین می توانند به «نفع دو کشور» با یکدیگر همکاری کنند.
شی جین‌پینگ به بیل گیتس گفته بود که «من معتقدم که اساس روابط چین و آمریکا در مردم نهفته است. در شرایط کنونی جهان، ما می‌توانیم فعالیت‌های مختلفی را انجام دهیم که به نفع دو کشور، مردم کشورمان و کل نسل بشر باشد.»
بایدن روز شنبه به خبرنگاران کاخ سفید گفت که امیدوار است طی چند ماه آینده، دوباره با آقای شی دیدار کند و در مورد «اختلافات مشروعی» که با هم دارند، و همچنین در مورد «چگونگی کنار آمدن با یکدیگر» گفتگو کنند.
این احتمال وجود دارد که رهبران چین و ایالات متحده آمریکا در نشست ماه سپتامبر «گروه بیست» در دهلی نو و همچنین در اجلاس سران همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه در نوامبر در سانفرانسیسکو با یکدیگر دیدار کنند.
تعاملات سطح بالای دیگر چگونه پیش رفته بود؟
از زمان لغو سفر آقای بلینکن به چین در ماه فوریه، برخی تعاملات سطح بالای دیگر وجود داشته است. از جمله اینکه ویلیام برنز، رئیس سازمان سیا در ماه مه به چین سفر کرد و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن نیز در همان ماه با وزیر امور خارجه چین در وین دیدار کرد.
اما این دیدارها همیشه بر سر مسائلی همچون تنگه تایوان، اقیانوس هند و اقیانوس آرام، امتناع چین از محکوم کردن روسیه در جنگ علیه اوکراین و ادعاهای واشنگتن مبنی بر تلاش پکن برای تقویت قابلیت های نظارتی چین در سراسر جهان، از جمله در کوبا تحت تاثیر قرار گرفته است.
تا جائیکه در اوایل ماه جاری میلادی، وزیر دفاع چین درخواست لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده برای دیدار در حاشیه سمپوزیوم امنیتی در سنگاپور را رد کرد که نشانه‌ای از تداوم نارضایتی پکن بود.
علاوه بر این‌ها چین گزارش یک شرکت امنیتی ایالات متحده را که هکرهای مرتبط با چین را مسئول حملات به صدها سازمان دولتی، مدرسه و سایر اهداف در سراسر جهان می دانست، را رد کرد و آن را «غیرحرفه‌ای» خواند.
در همین حال، مشاوران امنیت ملی ایالات متحده، ژاپن و فیلیپین اولین گفتگوهای مشترک خود را روز جمعه برگزار کردند و توافق کردند که همکاری دفاعی خود را برای مقابله با نفوذ و جاه طلبی های فزاینده چین تقویت کنند.