مریم نمازی، فعال حقوق بشر میگوید: «شاهد شکلگیری یک انقلاب زنانه در ایران بودیم، انقلابی که برای آینده ایران و منطقه مهم است. زنان خیلی از کشورها از جمله زنان افغان نگاهشان به ماست.»
پوشش زنان در شهرهای مختلف ایران پس از مرگ مهسا امینی در ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۲ دستخوش تغییر کلیدی شده است. این تغییر بیش از همه در خیابانهای پایتخت به چشم میخورد. جان باختن مهسا امینی پس از بازداشت توسط گشت ارشاد، لایههایی نهان از مخالفت جامعه ایرانی با حجاب اجباری را عیان کرد. آنچه پس از انقلاب ۵۷ به زور آییننامه و بخشنامه و قانون به یک اجبار تبدیل شده بود.
اما جمهوری اسلامی نمیخواهد به سادگی از کنار تغییرات رخ داده در زمینه حجاب گذر کند و نمونهاش را میتوان در وعدههای اخیر ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری ایران مشاهده کرد. او در جمع خانواده کشتهشدگان جنگ داخلی سوریه وعده داده که «بساط کشف حجاب جمع خواهد شد.»
در همین زمینه نهادهای مختلف در جمهوری اسلامی در ماههای گذشته با تعطیل کردن کافهها و رستورانها، نظارت شدید بر فضاهای عمومی و به راه انداختن دوباره نهادی مانند «گشت ارشاد» در پی مقابله با موج مردمی پوشش انتخابی در ایران بودهاند.
دلیل تشدید فشارها توسط جمهوری اسلامی مشخص است
مریم نمازی، فعال حقوق بشر در همین زمینه میگوید: «رژیم ایران اقدام علیه زنانی که حجاب بر سر نمیکنند را تشدید کرده است. بهویژه میدانیم که در چند ماهی از قتل مهسا امینی به خاطر بیرون بودن چند تار موی سر آنها اعمال فشار بیشتری را در دستور کار قرار دادهاند با این حال شاهد شکلگیری نوعی انقلاب زنانه در ایران بودیم.»
او در همین زمینه به حضور زنان بدون حجاب در عرصههای عمومی اشاره دارد. زنانی که از قوانین حجاب اجباری سرپیچی میکنند.
این فعال مدنی میگوید: «زنان ایران از طریق مبارزه با حجاب اجباری در واقع برای روح و قلب و کرامت همه جامعه ایران میجنگند چرا که میدانیم جمهوری اسلامی نخست مساله سرکوب را با اجباری کردن حجاب برای زنان اجرا کرد و سپس سرکوب را به تمام گروههای جامعه ایران توسعه داد.»
مبارزه کنونی زنان در ایران واقعا مبارزه ای برای آینده ایران است
خانم نمازی میافزاید: «مبارزه کنونی زنان در ایران واقعا مبارزهای برای آینده ایران است و حتی در سطحی وسیعتر، مبارزهای برای مردم منطقه. این را هم بگویم که مردم ایران حق دارند در جامعهای آزاد و عادلانه و سکولار زندگی کنند، جایی که دین میتواند جدای از دولت تعریف شود.»
وعده ابراهیم رئیسی برای جمع کردن بساط کشف حجاب در شرایطی مطرح شده که مجلس ایران در حال بررسی قانونی است که مجازات متنوعی را متوجه زنان ایرانی خواهد کرد و حضورشان در فضاهای شغلی را به خطر خواهد انداخت.
این تحولات میتواند ناآرامیهای جدیدی را دامن بزند، چرا که انتخابات پارلمانی سال آینده در پیش است و اقتصاد ایران به خاطر برنامه هستهای جمهوری اسلامی تحت فشار تحریمهای بینالمللی است.