از چند روز پیش که ماجرای جنجالی زمین‌خواری منتسب به آیت الله کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران و پسرانش در فضای مجازی منتشر شد، تاکنون واکنش‌های زیادی به این اتهام مطرح شده است که آخرین آن بیانیه حوزه علمیه تحت مدیریت خود صدیقی بوده است.
آگهیحوزه علمیه امام خمینی در بیانیه‌ای که روز دوشنبه ۲۸ اسفند، یعنی در واپسین روز کاری سال منتشر شد، اعلام کرد که در این ماجرای تخلف هزار میلیاردی «اشکالات شکلی» پیش آمده که رفع شده و «افراد مبحوث عنه از مؤسسه خارج شدند».
در بیانیه این تشکیلات حوزوی تحت مدیریت صدیقی مشخص نشده که منظور از افراد مورد بحث چه کسانی بوده‌اند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
پیشینه
نخستین بار روز ۲۳ اسفند یاشار سلطانی، روزنامه‌نگاری که به افشاگری برخی پرونده‌های فساد از جمله ماجراهای منتسب به قالیباف شهرت دارد، با انتشار اسنادی این ماجرای فساد مالی را رسانه‌ای کرد.
این تخلف مالی مدرسه علمیه امام خمینی در منطقه ازگل تهران که تحت تولیت کاظم صدیقی اداره می‌شود، باغی به مساحت چهارهزارو ۲۰۰ متر داشته است که قیمت روز آن، حدود هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. اما آبان ۱۴۰۲، شرکتی به نام «مؤسسه غیرتجاری پیروان اندیشه‌های قائم» ثبت شد و بعد از آن، اسناد مالکیت این باغ گران‌بها به نام این شرکت گردید.
مالکان این شرکت کاظم صدیقی و چند نفر از پسران و دوستان او هستند و عروسش نیز بازرس شرکت است. بنا به نوشته رسانه‌های داخلی ایران، این مجموعه در ۲۳ هزار متر زمین شامل برج‌باغ، ۲۵ واحد آپارتمانی خانه‌های مسکونی برای اساتید، مسجد، استخر، مجموعه ورزشی و ساختمان حوزه علمیه است. بر پایه تصاویر اسنادی که منتشر شده، به طرز عجیبی «مؤسسه غیرتجاری پیروان اندیشه‌های قائم» یک ماه بعد از تأسیس صاحب چهارهزارو ۲۰۰ متر از زمین‌های مدرسه علمیه امام خمینی می‌شود.
به نوشته روزنامه شرق، هرچند در اساسنامه مؤسسه به «غیرتجاری» بودن آن اشاره شده است، اما در شرح خدمات شرکت بیشتر فعالیت‌ها تجاری ثبت شده است.
به نوشته پایگاه خبری فرارو، حضور نامی چون «جواد عزیزی» هم در ترکیب مؤسسان شرکت «پیروان اندیشه‌های قائم» جالب توجه است. او یکی از مدیران شهرداری تهران در زمان قالیباف است که حالا در ترکیب شرکتی حضور دارد که به عنوان اولین اقدام بخشی از زمین‌های یک حوزه علمیه را به نام خودش ثبت کرده است. او دارای چندین پرونده قضائی در زمان مسئولیتش در شهرداری تهران بود.
به‌هر روی بر اساس اسناد، مشخص است که مالکیت بخشی از زمین‌های مورد بحث تا پیش از این با «مدرسه علمیه امام خمینی تهران» بوده و بعد از آن مالکیت این زمین‌ها به شرکت «پیروان اندیشه‌های قائم» رسیده است.
تأیید صدیقی
کاظم صدیقی خود در نامه‌ای به دادستان تهران به ادعای زمین‌خواری در حوزه ازگل تهران واکنش نشان داد. او با تأیید اصل فساد رخ‌داده، از روند اجرائی این زمین‌خواری اظهار بی‌اطلاعی کرد. صدیقی، رئیس کنونی ستاد امر به معروف و نهی از منکر که ریاست پیشین دادسرا و دادگاه عالی انتظامی قضات را نیز در رزومه خود دارد، روز گذشته در واکنش به اتهام زمین‌خواری، با رد اتهام منسوب به خود اصل ماجرا را متوجه فرد دیگری کرده است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
صدیقی در نامه‌ای که خطاب به دادستان نوشته است این‌چنین توضیح داده: «حوزه علمیه امام خمینی در چارچوب اساسنامه خود، سال‌ها قبل برای تمهید ورود نوجوانان و دانش‌آموزان علاقه‌مند به آموختن دروس دینی و حوزوی تصمیم به تأسیس مجموعه آموزشی و فرهنگی پیش‌حوزوی گرفته و برای تأسیس این مرکز اقدام به اخذ مجوز‌های قانونی لازم نمود. بر همین اساس لازم بود تا مؤسسه‌ای وابسته به حوزه علمیه امام خمینی تأسیس گردد و بخشی از زمین متعلق به حوزه برای ایجاد این مرکز پیش‌حوزوی به آن مؤسسه منتقل شود.»
او می‌گوید فردی که نام او در رسانه‌ها برده نشده و قبلا مورد اعتماد مجموعه بوده، مسئول پیگیری و انجام امور ثبت اداری مؤسسه شده است و می‌افزاید: «اما متأسفانه فرد مذکور با سوءاستفاده از اعتماد اقدام به تدوین و ثبت اساسنامه، جعل امضای این‌جانب، تسهیم سهام به آن کیفیت و بدون اطلاع تولیت، مدیر حوزه و برخی اعضا نموده و مع‌الاسف حتی بدون ورود و امضای این‌جانب و برخی اعضا ثبت این قضیه صورت پذیرفته است؛ بنابراین مؤسسه ثبت‌شده به کیفیتی که در رسانه‌ها انتشار یافت، بدون اطلاع این‌جانب و مدیریت حوزه و برخلاف اهداف مصوب آن به ثبت رسیده است؛ لذا این‌جانب کاظم صدیقی از جایگاه تولیت حوزه علمیه امام خمینی (ره) و به عنوان یک شهروند، بدون در نظر گرفته‌شدن سوابق قضائی و عناوین سیاسی اجتماعی استدعا دارم نسبت به ثبت شکایت رسمی از فرد مذکور و دیگر نقش‌آفرینان در این فقره، با عنوان جعل و خیانت در امانت اقدام فرموده تا ابعاد این مسئله برای عموم مردم عزیز ایران، خاصه مؤمنین روشن و شفاف شود».
پرونده جدید: اجاره ماهانه یک میلیاردی برای هتل جهان
یاشار سلطانی یک ادعای دیگر درباره واریز اجاره ماهانه یک هتل به حساب متعلق به کاظم صدیقی و پسرش مطرح کرده و روز یکشنبه ۲۷ اسفند در سایت شخصی‌اش نوشت: «در پی انتشار گزارش زمین‌خواری ۱۰۰۰ میلیاردی آیت‌الله صدیقی و پسران اسناد جدیدی از خانواده امام جمعه موقت تهران و رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر به دستم رسیده که نشان می‌دهد فعالیت‌های مرتبط با حوزه‌ی علمیه امام خمینی در ازگل به ریاست آقای صدیقی با حساب‌های شخصی ایشان و پسرشان ارتباط مستقیمی دارد.»
اسناد تازه مورد اشاره سلطانی نشان می‌دهد که درآمدهای حاصل از یکی از دارایی‌های ارزشمند حوزه علمیه امام خمینی تهران به جای واریز به حساب این مرکز به حساب موسسه‌ای واریز می‌شود که همه کاره‌ی آن کاظم صدیقی و پسرش محمد مهدی است.
سوژه این گزارش وضعیت مالکیت درآمدهای هتل جهان مشهد است، هتلی که در ۱۳۹۳ از سوی خیرین به حوزه علمیه امام خمینی تهران در ازگل به مدیریت کاظم صدیقی واگذار شد تا از درآمدهای آن برای حوزه‌ی علمیه و هزینه‌های آموزشی و دینی این حوزه استفاده شود. اما سلطانی مدعی است درآمد این حوزه در سال جاری به حساب مؤسسه‌ای به مدیریت کاظم صدیقی واریز می‌شده است.
او می‌نویسد: «سه ماه پیش حوزه علمیه امام خمینی تهران طی قراردادی با بانک ملت، بهره‌برداری از هتل ۶۵ واحدی جهان را به مدت ۳ سال به این بانک واگذار شده و اجاره ماهیانه یک میلیارد تومانی برای این هتل سه ستاره واقع در خیابان امام رضا ۱۰ مشهد در نظر گرفته شده است.»
و به گفته او، از آنجایی که تمام صد در صد سهام این هتل به مدرسه علمیه امام خمینی تهران انتقال یافته است طبیعتا هر گونه قرارداد هم باید با این مدرسه منعقد شده و درآمدهای حاصل از این محل هم به حساب حوزه‌ی علمیه امام خمینی تهران واریز شود.
آگهیاما نکته عجیب در این میان واریز اجاره این هتل به حسابی غیر از حساب حوزه علمیه است. یاشار سلطانی با انتشار مدارکی از روزنامه رسمی کشور در سایتش، نوشت که موسسه پژوهشی آموزشی اندیشه‌های امام خمینی نام مؤسسه‌ای شخصی و بدون وابستگی به حوزه علمیه ازگل است که توسط کاظم صدیقی و چند نفر دیگر از جمله پسرش محمد مهدی تأسیس شده است. امضای کلیه قراردادها و اسناد مالی تعهدآور (چک و سفته) و ترازهای موسسه توسط محمد مهدی رجبی صدیقی به همراه امضا رئیس موسسه یعنی کاظم صدیقی و مهر موسسه انجام می‌گیرد. حق امضای سند به کاظم صدیقی و محمد مهدی صدیقی داده شده و اجاره یک میلیاردی به این حساب واریز می‌شود و خبری از شماره حساب حوزه علمیه امام خمینی تهران در این زمینه نیست.
سلطانی می‌گوید مشخص نیست وجوه حاصل از اهدای هتل به حوزه علمیه که قرار بود صرف هزینه‌های آموزشی و دینی طلاب حوزه گردد، چگونه در حساب موسسه شخصی و حساب کاظم صدیقی و پسرش واریز می‌شود.
واکنش‌ها
رسانه‌های اصلاح‌طلب انتقال چهارهزار و ۲۰۰ متر زمین با امضای جعلی عجیب خواند‌ه‌اند. این پرسش مطرح است که چرا صدیقی یا فرزندان یا عروسش یا خلاصه یکی از نزدیکانش در پیروان اندیشه‌های قائم، از خود نپرسیدند نحوه نقل و انتقال این زمین چگونه بوده است. رسانه‌ها می‌پرسند ممکن است آنها چنین غافل باشند و صاحب چنین دارایی عظیمی شوند بی آن که از خود بپرسند روند کار چگونه بوده؟ و آیا صدیقی همچنان تا پایان رسیدگی قضائی همچنان امام جمعه موقت تهران باقی خواهد ماند یا خیر؟
بسیاری از کاربران فضای مجازی که کاظم صدیقی را به خاطر صحنه‌های گریه کردن در جریان سخنرانی‌هایش «شیخ گریان» می‌نامند، فرد مورد اشاره که امضای او را «جعل» کرده، به شوخی و کنایه «رابین‌هود» می‌خوانند.
برخی اصولگرایان حکومتی کمابیش به حمایت از صدیقی برآمدند. عبدالله گنجی، فعال سیاسی اصولگرا در حمایت از صدیقی در شبکه ایکس نوشت: «نامه حاج آقا صدیقی را حمل بر صحت می‌گذارم. علتش اینکه پذیرفته است مدیریت خودش اشکال دارد و آماده پاسخ‌گویی قضائی است و به توجیه و انکار و جدل در موضوع رو نیاورده است؛ لذا افشاکننده با هر نیتی هم سوت زده باشد باید اول توسط خود صدیقی مورد تقدیر قرار گیرد.»
آگهینامه صدیقی به دادستان در میان اصلاح‌طلبان واکنش‌برانگیز شده و عباس عبدی در توییتی نوشته است: «اگر راست بگوید یک فاجعه تمام‌عیار از بی‌اطلاعی است، اگر دروغ باشد که صد بار بدتر، شاید فساد تحمل شود، ولی با دروغ چه می‌توان کرد؟ چای دبش ضربه نهایی به شعار‌های مبارزه با فساد بود و این به نماز جمعه، آزمون مهمی پیش‌روی دستگاه قضائی قرار گرفته است.»
عبدی در یکی از چند فرسته‌ای که در پیوند با همین ماجرا در ایکش همرسان کرده، نوشته است که «آزمون مهمی پیش روی دستگاه قضایی قرار گرفته است».
در پی انتشار تخلف در حوزه علمیه اُزگل، احمد زیدآبادی فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز با اشاره ضمنی به حکایت گریان بودن امام جمعه تهران، در کانال تلگرامی‌اش در مطلبی با عنوان «درباره شیخ کاظم صدیقی»، ضمن یادآوری رفتار محتاطانه‌اش در این زمینه نوشت: «تا هنگامی که تمام ابعاد ماجرا روشن نشود، نظری ندارم. اما دو نکته در مورد آقای صدیقی که جنبه علنی و آشکار دارد، یکی عجیب و دیگری تکان‌دهنده است.»
او درباره این دو نکته می‌گوید: «نکته عجیب اینکه وی لابد در منابع دینی از قول بزرگان خوانده است که مؤمن اندوهش در دلش پنهان است، اما چرا اندوه او همیشه در چهره‌اش نمایان است؟ نکته تکان‌دهنده هم این که او رابطه افراد مورد علاقه خود را چنان راحت و بی‌ملاحظه مطرح می‌کند که کار از دو حال، فراتر نمی‌رود. حالت اول اینکه به درست بودن ادعایی که مطرح می‌کند، اصلاً اهمیت نمی‌دهد. حالت دوم هم این که، موضوع را چنان ساده و پیش‌پاافتاده می‌بیند که گویی راست و دروغش برایش علی‌السویه است و بدین ترتیب عملاً هر نوع ادعایی در این باره را از اثر و اعتبار می‌اندازد.»
معصومه ابتکار، یکی دیگر از چهره‌های شاخص اصلاح‌طلبان حکومتی با انتشار تصویری از یک خبر قدیمی، در توییتی یادآوردی کرد که در سال ۹۱ درباره بی‌اعتنایی و همدستی هم‌طیفان صدیقی در موضوع قطع درختان و تخریب باغات ازگل افشاگری کرده و تذکر داده است.
آگهیبسیاری از کاربران فضای مجازی هم معتقدند انتقال چهارهزار و ۲۰۰ متر زمین با امضای جعلی کمی عجیب است و باورش سخت، بنابراین این سؤالات مطرح است که صدیقی یا فرزندان یا عروسش یا خلاصه یکی از نزدیکانش در پیروان اندیشه‌های قائم، از خود نپرسیدند نحوه نقل و انتقال این زمین چگونه بوده است؟ ممکن است چنین غافل باشند و صاحب چنین دارایی عظیمی شوند و از خود نپرسند روند کار چگونه بوده؟ به هرحال باید منتظر ماند و رسیدگی قضائی را زیر نظر گرفت، زیرا همان‌گونه که عبدی گفته این پرونده آزمون بزرگ قوه قضائیه است.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
از سال‌ها پیش تاکنون، هر از چند گاهی مواردی از پرونده‌های تخلفات مالی گسترده نزد مدیران و مسئولان رده بالا و میانی در جمهوری اسلامی آشکار می‌شده است. اما شتاب و بزرگی این پرونده‌ها اکنون به مرحله نهادینه شدن در ساختار جمهوری اسلامی رسیده است. مقامات رسمی ایران در برابر هر کدام از این موارد رفتارهایی از نادیده گرفتن و تکذیب تا برخورد قضایی داشته‌اند و در بسیاری از آنها نیز دست خودشان در کار بوده است. در مواردی که فساد مالی به شخصیت‌های رده بالای نظام مربوط می‌شود، موضوع پیچیده‌تر است.
با توجه به زمان افشاگری علیه کاظم صدیقی در واپسین روزهای سال، گرفتار بودن شهروندان و انتشار توضیح خود تشکیلات حوزوی تحت مدیریت صدیقی، به نظر می‌رسد حکومت قصد دارد این ماجرا را مشمول مرور زمان کرده و مانند بسیاری پرونده‌های دیگر، رفته رفته آن را از ادهان محو کند.